[ Pobierz całość w formacie PDF ]
one temperaturÄ™ w otoczce na poziomie 10 15°C. Jeżeli na powierzchni kÅ‚Ä™bu ciepÅ‚ota pszczół
obniża siÄ™ do okoÅ‚o 10°C przechodzÄ… one do Å›rodka a ich miejsce zajmujÄ… inne. MiÄ™dzy
centrum a otoczką kłębu przebywa najwięcej pszczół, w przestrzeni tej temperatura oscyluje w
granicach od 20 do 25°C. UkÅ‚ad temperatury w kÅ‚Ä™bie uzależniony jest od warunków
termicznych panujÄ…cych na zewnÄ…trz gniazda (ryc. 15).
Rys. 15. Układ temperatur wewnątrz ula i w kłębie pszczół zimujących przy
różnych temperaturach zewnętrznych powietrza [wg A. Bildela]
Silna koncentracja pszczół w kłębie utrudnia wymianę powietrza co prowadzi do wzrostu
stężenia CO2 do 4 5% kosztem tlenu, którego zawartość obniża się do 17-18%. Podniesiony
poziom CO2 przyczynia się do ograniczenia aktywności życiowej pszczół. Zapotrzebowanie na
pokarm w rodzinie spada do minimum, koniecznego do wytworzenia odpowiedniej ilości energii
cieplnej. Jak podaje literatura w miarę zużywania się zapasów kłąb przesuwa się stopniowo do
góry a następnie ku tyłowi gniazda. Korzystając z korzystnych zmian temperatury otoczenia
poszerza swoje pierwotne terytorium w proporcjach odpowiadajÄ…cych zmianom temperatury
otoczenia. Ważne jest zatem odpowiednie rozmieszczenie pokarmu na plastrach (rys. 16, 17).
Rys. 16. Prawidłowy układ zapasów w gniezdzie o zabudowie ciepłej [wg M. Janiszewski]
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Rys. 17. Prawidłowy układ zapasów w gniezdzie o zabudowie zimnej [wg M. Janiszewski]
Przedzielenie zapasów pustymi plastrami może doprowadzić do podziału kłębu jak również
spowodować osypywanie się pszczół z głodu zwłaszcza w okresach silnych mrozów.
Zimujące pszczoły nie wydalają kału. Gromadzi się on w jelicie prostym, które dzięki
znacznej rozciągliwości może pomieścić do 40mg kału.
Powiększanie się mas kałowych w jelitach pod koniec zimowli przyczynia się do wzrostu
temperatury w centrum kłębu do trzydziestu paru stopni.
Wysoka temperatura, wydłużanie się dnia i podawanie matce mleczka pobudza ją do
wznowienia składania jaj. Początkowo czerwi bardzo ostrożnie, składa jaja na niewielkiej
powierzchni (1 2dm2), po czym odczekuje do czasu wygryzienia się młodych pszczół i zaczerwia
nowÄ… powierzchniÄ™.
Zapewnienie odpowiedniej temperatury i żywienie larw znacznie zwiększa zużycie pokarmu
w rodzinie. Odsklepiony miód wchłania parę wodną wydzielaną przez organizmy pszczół a tym
samym nadaje się do sporządzania papki miodowo - pyłkowej dla larw.
Z chwilą dokonania pierwszego oblotu wiosennego kończy się okres zimowli pszczół.
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie okresy można wyróżnić w życiu rodziny pszczelej?
2. Od czego zależy odmładzanie się składu rodziny pszczelej?
3. Jakie znasz rodzaje tańców i kiedy one są wykonywane.
4. Jakie czynniki sprzyjajÄ… powstawaniu nastroju rojowego w rodzinie pszczelej?
5. W którym momencie rodzina pszczela wydaje pierwszy rój?
6. Jaka jest struktura rodziny pszczelej w okresie pożytku?
7. Jakie warunki decydujÄ… o dobrej zimowli rodzin pszczelich?
8. Jakie warstwy wyróżniamy w kłębie zimującej rodziny i w której przebywa matka
pszczela?
9. Dlaczego w okresie zimy pszczoły przejawiają małą aktywność życiową?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Szkicowanie tańców wykonywanych przez pszczoły.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) sporządzić syrop z 0,5 kg cukru i 1l wody,
2) ustawić przed ulikiem obserwacyjnym w odległości 10 metrów talerz z syropem,
3) oznakować pszczołę pobierającą syrop markerem,
4) obserwować mostek wylotowy ulika obserwacyjnego do momentu pojawienia się
pierwszej oznaczonej pszczoły,
5) śledzić drogę oznaczonej pszczoły na plaster,
6) obserwować zachowanie oznaczonej pszczoły na plastrze oraz pszczoły w jej
sÄ…siedztwie,
7) narysować poruszanie się oznaczonej pszczoły względem komórek,
8) ustawić za ulikiem obserwacyjnym w odległości 200 metrów talerz z syropem,
9) oznakować pszczołę pobierającą syrop białym markerem,
10) obserwować mostek wylotowy ulika obserwacyjnego do momentu pojawienia się
pierwszej oznaczonej pszczoły,
11) śledzić drogę oznaczonej pszczoły na plaster,
12) obserwować zachowanie oznaczonej pszczoły na plastrze oraz pszczoły w jej
sÄ…siedztwie,
13) narysować poruszanie się oznaczonej pszczoły względem komórek i zachowanie się
pszczół w sąsiedztwie,
14) objaśnić rysunek.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- produkty do sporzÄ…dzenia syropu (0,5kg cukru i 1l wody),
- ulik obserwacyjny z rodzinÄ… pszczelÄ… na pasieczysku,
- talerzyk deserowy,
- biały marker (bezwonny),
- czerwony marker (bezwonny).
wiczenie 2
Określanie ilości czerwia i jego wpływu na zbiór miodu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać na podstawie książki pasiecznej rodzinę słabą i silną,
2) rozpalić podkurzacz i wprowadzić przez wylot 4 kłęby dymu,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]