[ Pobierz całość w formacie PDF ]
w zależności od czasu działania uspokajającego lub nasennego, podzielone zostały na długo,
średnio, krótko i bardzo krótko działające. Mechanizm ich działania toksycznego nie został
92
Rozdział 12
dokładnie poznany, ale sądzi się, że mają one negatywny wpływ na syntezę adenozynotrójfosforanu
i fosfokreatyny ważnych związków w procesie fosforylacji oksydatywnej oraz na
przekazywanie bodzców w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. W dużych stężeniach
hamują one uwalnianie acetylocholiny z zakończeń nerwowych i osłabiają przez to jej wpływ na
mięśnie gładkie jelit i gruczołów ślinowych. U chorych nadwrażliwych na te leki może dojść do
uszkodzenia wątroby po przyjęciu ich w dość dużych dawkach. Po długotrwałym okresie
przyjmowania mogą wystąpić zaburzenia psychiczne, często bardzo nasilone, aż do zmian
osobowości, z omamami wzrokowymi i słuchowymi Leki te, przyjęte w dużych dawkach, działają
depresyjnie (spowalniająco) na mięsień sercowy, zwalniając akcję serca i powodując zaburzenia
rytmu. U chorych obserwuje się osłabienie wydzielania soku żołądkowego i osłabienie pery-staltyki
jelit. Czynność nerek również ulega uszkodzeniu.
W przypadku zatruć ostrych, w kilka lub kilkanaście minut po przyjęciu dużych dawek
barbituranów, występuje senność, zaburzenia równowagi nasilające się w miarę upływu czasu. Sen
się pogłębia, zrenice zwężają, zanika odruch na ból, na światło, oddech staje się płytki, aż do
całkowitego zaniku. W ciężkich, ostrych zatruciach rokowanie jest na ogół niepomyślne. Konieczna
jest natychmiastowa specjalistyczna pomoc medyczna, najlepiej na oddziale ostrych zatruć. Ludzie,
którzy są leczeni lub sami przyjmują leki pochodne kwasu barbiturowego powinni wystrzegać się
picia alkoholu w każdej postaci, ponieważ leki te nasilają jego niekorzystne działanie i może dojść
do zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego.
U ludzi przyjmujących barbiturany przez długi okres wytwarza się tolerancja na przyjmowany lek i
znoszą oni bez objawów zatrucia dość duże dawki leku. Może się wówczas zdarzyć, że we krwi
oznacza się dość duże zawartości danego związku, a chory nie wykazuje objawów zatrucia.
Leki a trucizny
93
Znacznie mniej toksyczne niż barbiturany są leki będące pochodnymi benzodiazepiny - Elenium,
Relanium, Oxaze-pam, Nitrazepam, które są stosowane w stanach lękowych, nadmiernego napięcia
nerwowego oraz jako środki ułatwiające zasypianie i utrzymujące sen. Ze względu na
przyjmowanie tych leków przez wielu ludzi zawsze istnieje możliwość ujawnienia się ich działania
ubocznego i toksycznego. Zatrucia tymi lekami rzadko kończą się zgonem. Objawy zatrucia ostrego
benzodiazepinami to: senność, zaburzenia widzenia, zaburzenia ruchowe, zaburzenia oddychania i
śpiączka. W zatruciu przewlekłym objawy są podobne. U ludzi uczulonych na tę grupę leków mogą
wystąpić stany zapalne skóry i wysypki Jako powikłanie po zatruciu ostrym notowano wśród
chorych uszkodzenia wątroby i marskość. Benzodiazepiny nasilają działanie nasenne i uspokajające
innych leków oraz działanie depresyjne alkoholu.
Pochodne fenotiazyny (Chlorpromazyna, Promazyna, Trifluperazyna) to leki działające
uspokajająco, przeciw-wymiotnie, lekko obniżająco na ciśnienie krwi. Przedawkowanie tych leków
powoduje ból głowy, uczucie suchości w jamie ustnej, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia
orientacji, drgawki, śpiączkę. U ludzi przyjmujących te leki przez długi czas mogą się pojawić lub
nasilić objawy parkinsoniz-mu: drżenie kończyn i głowy, napięcie mięśni, spowolnienie ruchów lub
uczulenia objawiające się zmianami skórnymi Pochodne fenotiazyny nasilają działanie alkoholu i
innych leków nasennych, uspokajających oraz narkotyków, a ich toksyczność znacznie się nasila.
Po zażyciu tych leków nie wolno więc pić alkoholu pod żadną postacią, przyjmować innych leków
uspokajających, a także nie wolno siadać za kierownicą pojazdów mechanicznych.
94
Rozdział 12
Leki działające pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy
Do leków pobudzających układ nerwowy należą między innymi: kofeina, teofilina, amfetamina,
amid kwasu nikotynowego (Cardiamid), strychnina. Objawy zatruć po przedawkowaniu używek
zawierających kofeinę i teofilinę zostały omówione w rozdziale o substancjach toksycznych w
używkach roślinnych. Należy jednak wspomnieć, że substancje te są otrzymywane także
syntetycznie i najczęściej jako takie wchodzą w skład leków działających pobudzająco. Zasadnicze
ich działanie zarówno lecznicze, jak i toksyczne jest identyczne jak związków naturalnych
zawartych w nasionach kawy i liściach herbaty. Nasilenie ich działania zależy od przyjętej dawki.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]